Mahcubiyet ve Haysiyet - Dag Solstad

Bjørn Hansen Üçlemesi'nin ardından okuduğum dördüncü Dag Solstad romanı oldu Mahcubiyet ve Haysiyet. Yazarın en iyi romanı olduğunu kitabın çevirmeni Banu G. Syvertsen tavsiye etmişti. Ben de en iyi bilenin tavsiyesine uyarak romanı okudum.

Hacimce kolay bir roman Mahcubiyet ve Haysiyet. İçerik olarak aynı şeyi söyleyemeyeceğim. Kahramanımız -aynı zamanda meslektaşım- Elias Rukla'nın derin karakter tahlili uzun uzun anlatılmış. Okul bahçesinde şemsiyesini parçalaması ve öğrencilere küfretmesiyle sonuçlanan bir olay sonrası Elias'ın geçmişine doğru uzanan, hayatını sorgulayan bir yolculuğa çıkarıyor yazar bizi. Adalet Ağaoğlu'nun Ölmeye Yatmak romanını hatırlattı bu uzun geriye dönüş.Buraları okumak da aksiyonsever okuru biraz yorabilir!

Daha önce burada tanıtımını yaptığım Bjorn Hansen Üçlemesi'nde de gördüğüm bazı benzerlikler dikkatimi çekti. İlki Henrik İbsen'in tiyatrosu Yaban Ördeği'ne göndermeler. Sonunda bu tiyatroyu ya okuyacağım ya seyredeceğim! Gözüme çarpan diğer benzerlikse kahramanın kitap okumaya düşkünlüğü. Romanda geçen kitap isimleri diye uzun bir liste yaptım yine. Bu okuma sevdalısı karakterlere bakıp Dag Solstad kendini mi anlatıyor diye aklıma gelmedi değil. Bir diğer benzerlik de durağan bir hayat süren kahramanın beklenmeyen, ani bir tepki verişi. Dag Solstad romanlarında en sevdiğim bölümler buralar oldu genelde. Bardağı taşıran bir son damla var. Birikiyor, birikiyor, birikiyor... Sonra da hiç beklenmeyen bir zamanda vurup kapıyı çıkıyor gibi.

Dag Solstad, Norveç edebiyatının önemli yazarlarından biri. 30'a yakın kitabı farklı dillere çevrilmiş. Adından söz ettiren ödüller almış. Diğer okuduğum üç kitabıyla birlikte insan psikolojisine eğilen, ruh tahlilini seven bir yazar olarak gördüm. Ayrıntıcı bir üslubu var. Durgunluğu uzun uzun anlattığı bölümlerde Norveç'te hayat böyle mi acaba dedim hep. Bizim coğrafyada yaşasaydı ne yapardı acaba? Nasıl yazardı?

Mahcubiyet ve Haysiyet yukarıda anlattığım durumları sevenler için hoş kitap. İlgilisine tavsiye ederim.