Edebiyatımızın Kurtuluş Savaşı’nı konu alan kitaplarından en önemlilerinden birisi Ateşten Gömlek. Can Yayınları’nın Miras alt başlığıyla basılmış ve Tamer Erdoğan tarafından günümüz Türkçesine uyarlanmış. Yazar Selim İleri de kitaba bir sonsöz yazmış. Okuduğumuz kitaba dair bu tip ön veya sonsözler kitaba bakışımızı şekillendiriyor, okumamızı renklendiriyor. Bu yüzden -çok uzun değilse- önsözleri veya buradaki gibi son sözleri mutlaka okuyorum. Herkese de tavsiye ederim.
Önsöz demişken Halide Edib, “Yakup Kadri Bey’e Açık Mektup” başlığıyla yazdığı üç sayfalık bir girişle kitaba başlıyor. Ve bu mektupta Ateşten Gömlek isminin Yakup Kadri Karaosmanoğlu’ndan aldığını öğreniyoruz.
Kitaba gelince dediğim gibi konu Kurtuluş Savaşı. Yedek subay olan Peyami’nin günlük şeklinde kaleme aldığı anlatılardan oluşuyor. Peyami, Hariciye’de bir memurken savaşa katılıp iki ayağını kaybetmiş. Beynindeki kurşunun çıkarılacağı ameliyatı beklerken okuduğumuz günlükleri kaleme alıyor. Peyami’yle birlikte kitabın ana kahramanları; orduda bir subay olan İhsan, İzmir’in işgali sırasında eşini ve çocuğunu kaybeden Ayşe ve onun kardeşi yine subay olan Cemal.
Kitap İstanbul’da başlıyor, sonra Anadolu’ya Kurtuluş Savaşı’na doğru akıyor. Ayşe kitabın en önemli karakteri. Kitap aslında Ayşe ve ona âşık olan erkeklerin hikâyesi. Biz Ayşe ve özellikle de İhsan’la uğraşırken bir yandan da Kurtuluş Savaşı’nın cephelerini geziyoruz.
Ayşe, Halide Edib’in kendisi midir? Doğrudan bir cevap veremeyiz ama Halide Edib, Kurtuluş Savaşı’nın içinde olmuş, cephelerde yer almış önemli bir isim. Tabii Halide Edib deyince meşhur Sultanahmet Mitingi’ni de anmak gerekli. İzmir’in işgalini protesto için düzenlenen miting de Halide Edib de tarihi bir konuşma yapıyor. Ateşten Gömlek’te Sultanahmet Mitingi de anlatılıyor.
Halide Edib önemli bir yazarımız. Bu kitabı da okuduğunuz için pişman olamayacağınızı söyleyebilirim. Günümüz Türkçesi de çok başarılı. Orijinalini de okumak isterim. Bu halinin de canlı ve yoğun bir anlatımı var.
Sonuç isimli yarım sayfalık bir bölüm okuyoruz kitabın sonunda. Bu bölümü dikkatle okumanızı öneririm.
Tarihi önemi olan Ateşten Gömlek’i okumadıysanız kaçırmayın, derim. İyi okumalar…
Ateşten GömlekHalide Edib Adıvar
Can Yayınları
0 Comments:
Yorum Gönder