Rus ve dünya edebiyatının önemli klasiklerinden Babalar Ve Oğullar. Yazar Turgenyev 1818-1883 yılları arasında yaşamış. Babalar ve Oğullar’ı 1862’de yayımlamış. Günümüzde aynı milletten olduğu Tolstoy ve Dostoyevski kadar bilinip okunmasa da yaşadığı dönemlerde hem Rusya hem de Avrupa’da en önemli yazarlar arasında anılmış Turgenyev.
Kitap kuşaklar arasındaki farklılaşmayı, çatışmayı konu alıyor. Daha somut söylersek yeniler eskileri, eskiler de yenileri beğenmiyor. Babalar oğullardan, oğullar babalardan şikayetçi! İnsanlık tarihi boyunca bu böyle olmuş şüphesiz ama romanın konu aldığı dönemde Rus toplumunda daha belirgin değişimler yaşanıyor. Rusya 1860’larda girdiği Kırım Savaşı’nı kaybetmiş, çarlık rejimi ile karşıtları arasındaki ayrılıklar gittikçe derinleşmekte. Kitap, sonu komünizm devrimiyle sonuçlanacak büyük olayları ateşleyen fikir ayrılıkları üzerinde geziniyor.
Yazar Turgenyev’in benim sevgili çocuğum, dediği ana karakter Bazarov, kitabın kendisi kadar meşhur bir kahraman. Bir nihilist. O nedir derseniz “hiç” yani. Hiççilik de denilen fikir akımına bağlı kişi. (Kocaman akıma hiç dedin ya, demeyin lütfen. Anlamı bu. Adı gösterişli gelse de -kitaba dayanarak söylüyorum- iç yüzü o kadar şaşaalı değil!) Herhangi bir otorite, inanç kabul etmiyor Bazarov. Hemen her şeye başkaldırma üzerine kurulu ama ona “Peki sen ne yaptın?” derseniz; zeki, yetenekli bir bilim adamı ve doktor olan Bazarov’un cevabı için kitabı okumanız gerekecek!
Kitapla ilgili altını çizmek istediğim bir diğer yanı da üslubu. Diğer Rus yazarlara kıyasla oldukça kolay okunan ve akıcı bir tarza sahip Babalar ve Oğullar. Yorucu ruh halleri, uzun uzadıya anlatılan olaylar zinciri yok. Okuyucu dostu bir romanla karşı karşıyayız.
Yakın arkadaşı Arkady, kadın kahramanımız Odinstova ( Anna Sergeyevna) kitabın önde gelen diğer karakterleri. Arkady’in babası ve amcası Bazarov’un babası ve amcası kitabın adının içini dolduran babalar oluyor. Arkady ve Bazarov da tahmin edebileceğiniz gibi oğullar oluyor. Babalar romantik tipler, nezaketli, oğullarına düşkün. Oğullarsa daha realist hatta kaba ve nobran…
Tabii gençler olur da aşk olmaz mı! Aşk ve nihilizmin mücadelesi var kitapta. Ya da ben böyle görmek istedim. Hangisi kazandı, derseniz cevabı söylemeye gerek yok ama Bazarov’un sonu bu sorunun cevabıyla ilgili. Kitabın sonunda Bazarov’a ne olduğunu elbette söylemeyeceğim.
Babalar ve Oğullar diyoruz hep ama kitapta güçlü kadın karakterler de var. Odinstava çok güçlü bir kadın. Onun kardeşi Katya’yı ve Arkady’in babasının genç eşi (Arkady’in cici annesi yani) Feniçka’yı da anmalıyız. En çok da Bazarov’un annesine üzüldüm. Tabii babasına…
Değer miydi be Bazarov, bu insanları hep üzdün!
Bu yorum biraz farklı oldu ama artık kusuruma bakmayın. Ama benim yüzümden değil. Hep Bazarov’un yüzünden.
İyi bir klasik… O zaman iyi okumalar…
Babalar ve Oğullar
İvan Sergeyeviç Turgenyev
İş Bankası Yayınları
Çeviri: Ergin Altay
252 Sayfa
